Теңдік Изақов — Қарқаралы ауданының тумасы. Ол елімізде алғаш рет нейрохирургия курсын ұйымдастырып, ми ісіктері мен жарақаттарының алдын алу тақырыбында ғылыми зерттеулер жүргізген. Қазір қария Астана қаласында тұрады. 90 жастан асса да, әлі тың.
Теңдік Изақовтың бес жасында анасы қайтыс болып, ол Қарқаралыдағы балалар үйінде тәрбиеленеді. Соғыс басталған соң, он жастағы бала тыл жұмысына араласады. Соқа айдап, бидай орып, шөп шауып, мал бағып бейнетті тірлік кешеді.
«Біз тоңдық, ашықтық. Мал бағу деген оңай емес қой. Соғыс басталғаннан кейін төртеу-ақ бала қалдық, қасымызда он екі шал болды. Қой сауып, одан брынза жасадық. Сол брынзаны әскерлерге соғысқа жіберіп отырдық», — дейді тыл ардагері Теңдік Изақов.
Теңдік Изақов — Қарағанды медициналық институтының түлегі. Еңбек жолын Ақтоғай аудандық ауруханасында бастаған. Кейін білікті маманды Қарағанды қаласындағы облыстық ауруханаға жұмысқа шақырады. Сол жерде Ленинградтан келген мамандармен тәжірибе алмасады. Кейін Алматы мемлекеттік медицина институтында қызмет етеді.
«Дәріханаларда материал жетіспейтін. Операция жасау үшін бәрін стерилизациядан өткізу керек. Аптекаларда дәрі де, мата да жоқ. Медбикелер шаршап-шалдығып жүріп, майкаларын шешіп, солардан таңғыш жасайтын», — деп еске алады Теңдік Изақов.
1969 жылы Теңдік Изақов туралы деректі фильм түсіріледі. Ол кезде ол бет жүйкесіндегі ауырсынуды емдеуге арналған — гидротермодеструкция тәсілін алғаш қолданған дәрігер ретінде аты шыққан. Бұл әдісте жүйке тініне қайнаған су жіберу арқылы ауырсыну тоқтатылады. Тәуекелі жоғары болғанымен, бұл емнің тиімділігі дәлелденген.
«Күрделі аурулар болды — ми ісіктері, эхинококк ауруы. Паразиттер мидың ішіне енеді. Операция кезінде оларды ақырын, тінді зақымдамай шығару керек. Ал кейбіреулер ештеңе түсінбейтін, тек: “алып кел”, “әкет” деп бұйрық беретін. Милары қатып қалған еді», — дейді қазақтан шыққан тұңғыш нейрохирург.
Күнін жаттығумен бастау — Теңдік Изақов үшін күнделікті дағды. 93 жастан асса да, қария әлі де сергек, күш-қуаты қайтпаған. Профессор үшін қозғалыс — жай дене белсенділігі емес, тәртіп пен рухани тепе-теңдіктің негізі.
«Жаттығуды төсектен тұрмай-ақ жасауға болады. Адам денесінде 19 буын бар — біреуі ауырса, бүкіл дене қиналады. Сондықтан аяқ-қолды үнемі қимылдату керек. Сосын омыртқаны жазу қажет. Көлігіңді 15 күнге тоқтатып қойшы — тот басып, істен шығады. Адам денесі де сондай. Оны қозғалыста ұстау керек», — дейді Теңдік Изақов.
Ол күн сайын бірнеше шақырым жаяу жүреді. Мұндай жаттығу тек аяққа ғана емес, мидың жұмысына да пайдалы: есте сақтау қабілетін арттырады, ойды сергітеді. Сондықтан болар, ғалым әлі де зерделі, науқастарға кеңес беріп, диагноз қоюға көмектеседі.
